Η θεατρική παράσταση «Ελένη Αγγελίνα Δούκαινα» βασισμένη σε ένα πρωτότυπο σενάριο που φιλοτέχνησε η φιλόλογος Κατερίνα Σχισμένου θα παρουσιαστεί την Τετάρτη 05 και Πέμπτη 06 Απριλίου 2023 στην Αίθουσα “Διώνη” στο Εκθεσιακό κέντρο Άρτας με ώρα έναρξης 9.00 μ.μ. Η παράσταση πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος “HERMES” – «Η αποκατάσταση της Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως πολλαπλασιαστικός παράγοντας για την πολιτιστική ενδυνάμωση του κοινωνικού πλαισίου» (https://www.hermes-culture.eu/), το οποίο χρηματοδοτείται από το Διασυνοριακό Πρόγραμμα «INTERREG Ελλάδα-Ιταλία 2014-2020» και υλοποιείται με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ελλάδας, ενώ αποτελεί τον καρπό των πολύμηνων εκπαιδευτικών θεατρικών εργαστηριών Ενηλίκων.

Η «Ελένη Αγγελίνα Δούκαινα» είναι μια τραγική μορφή της ιστορίας, κόρη της Θεοδώρας Πετραλείφα (Αγίας Θεοδώρας) και του Μιχαήλ Β΄Κομνηνού Δούκα, «Δεσπότη» της Ηπείρου με πρωτεύουσα την Άρτα. Στο πλαίσιο του έργου ερευνήθηκαν ιστορικές και λογοτεχνικές πηγές. Καθώς οι ιστορικές πηγές της εποχής παρείχαν ελάχιστα στοιχεία, τα υπόλοιπα παρείχε η λογοτεχνική παραγωγή όπου με την φαντασία και την τόλμη της μπόρεσε να δημιουργήσει μια ολοκληρωμένη λογοτεχνική-θεατρική παράσταση. Με αυτή την τόλμη η συγγραφέας του έργου Κατερίνα Σχισμένου αναφέρει: «δημιούργησα το πορτραίτο της Ελένης Αγγελίνας Δούκαινας μέσα από πολλές προοπτικές που μας προσφέρει η τέχνη αλλά και η ιστορία ως μια μακρινή μαρτυρία μέσα στο Μεσαίωνα.

Μεσα από το θεατρικό μονόλογο προσέγγισα τις τελευταίες σκέψεις μιας μελλοθάνατης πριγκίπισσας που ξεκίνησε το 1259 από την Άρτα της Ηπείρου για να βρεθεί με το γάμο της με τον Μαμφρέδο Χοχενστάουφεν βασίλισσα της Σικελίας, δούκισσα της Απουλίας και πριγκίπισσα της Καπύης στην Ιταλία. Έζησε σε μια μεταβατική εποχή για την περιοχή της, όπου η κυριαρχία από τους Γερμανούς Χοχενστάουφεν περνά στους Γάλλους Ανζού. Κι αυτή την αλλαγή στην κυριαρχία την πλήρωσε με τη ζωή της, τη δική της, του συζύγου της αλλά και των παιδιών της που σχεδόν βρέφη αποσπάστηκαν από τη μητέρα τους και πέθαναν από ασιτία, σχεδόν τυφλά και τρελά από τον εγκλεισμό, εκτός από την κόρη της Βεατρίκη.

Πρόκειται για μια ιστορία τραγική του Μεσαίωνα που σίγουρα έχει να μας πει πολλά για τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία μας και έχει μεγάλο ενδιαφέρον να την αναζητούμε και να τη μελετήσουμε και φυσικά κάποιες φορές να την προσεγγίσουμε μέσω της τέχνης, όταν η ιστορία αφήνει κενά ή πληγές όπως στην ιστορία της Ελένης. Γυναίκες που έζησαν στο σκοτάδι και ελάχιστα στο φως, και η δική μου προσπάθεια να βγουν από την αφάνεια και ίσως να τους δοθεί η ευκαιρία έστω και μετά από αιώνες να μιλήσουν και να αποκατασταθεί η ιστορική αδικία, που τις καταδίκασε σε μια σιωπή, σα τιμωρία. Είναι ίσως καιρός να δώσουμε φωνή και ενός είδους αποκατάστασης σε μια εποχή όπου κουλτούρες και πολιτισμοί, πρόσωπα και προσωπικότητες αποκαθίστανται στη προοπτική μιας cancel culture που φωτίζει αρκετές σκοτεινές πλευρές μιας ιστορίας που ακόμη δεν μπορεί συχνά να βρεί την απόλυτη ταυτότητά της αλλά και να δώσει επαρκείς απαντήσεις σε ζητήματα του παρελθόντος.

Η μουσική που επενδύει το έργο είναι παραδοσιακή με ακούσματα από τις θάλασσες του Αιγαίου και του Ιονίου με παλιά μοτίβα και παραδοσιακά όργανα και προέρχονται οι μουσικοί από το τμήμα Μουσικών Σπουδών του πανεπιστημίου μας. Οι ηθοποιοί είναι ερασιτέχνες.

Η πρώτη παράσταση πραγματοποιήθηκε στις 29 Μαρτίου 2023 στο δημοτικό θέατρο του Φασάνο στην Ιταλία με μεγάλη ανταπόκριση και επιτυχία. Και τώρα ταξιδεύει πίσω από την Ιταλία στην Άρτα, ικανοποιώντας τη τελευταία βαθιά επιθυμία της Ελένη, που δεν τα κατάφερε, αλλά έστω και συμβολικά την επαναπατρίζουμε έστω και μ΄ αυτόν τον τρόπο.